Cervical Syndrome – Αυχενικό Σύνδρομο – Οδηγός αποκατάστασης - ΧΕΙΡΩΝ

ΑΥΧΕΝΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ

Το <αυχενικό σύνδρομο> είναι ένας όρος ο οποίος είναι υπερβολικά ασαφής και γι’ αυτόν τον λόγο δεν θα έπρεπε πλέον να χρησιμοποιείται. Εκφράζει το σύνολο των παθολογιών οι οποίες εμφανίζονται στην περιοχή του αυχένα και συχνά οφείλονται σε διαφορετικά αίτια.

Όσον αφορά τα συμπτώματα του ασθενούς, τα ακόλουθα μπορεί να υπάρχουν (μεμονωμένα ή και σε συνδυασμό) :

Συνεχής πόνος στη περιοχή του αυχένα
Πόνος στη περιοχή του αυχένα σε συγκεκριμένες κινήσεις μόνο
Μυϊκός σπασμός στην βάση του αυχένα και στην ωμική ζώνη («πιάσιμο»)
Πόνος εντοπισμένος στην βάση του κρανίου / κεφαλαλγίες / ημικρανίες
Αίσθημα ζαλάδας ή/και αστάθειας / ιλίγγου
Μούδιασμα ή/και έντονος πόνος κατά μήκος του βραχίονα
Αίσθημα αδυναμίας κατά την χρήση των χεριών, πτώση αντικειμένων

ayxeniko3

ΑΝΑΤΟΜΙΑ

Η αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης (ΑΜΣΣ – cervical spine) αποτελείται από 7 σπονδύλους (Α1-Α7, C1-C7) και είναι το τμήμα ανάμεσα στο κρανίο και την θωρακική μοίρα (ΘΜΣΣ – thoracic or dorsal spine).Η ΑΜΣΣ δεν είναι ευθεία αλλά σχηματίζει ένα φυσιολογικό τόξο προς τα πίσω (αυχενική λόρδωση – cervical lordosis). Σε περίπτωση οξείας φλεγμονής και πόνου ο μυικός σπασμός που δημιουργείται φέρνει ανακλαστικά την ΑΜΣΣ στην ευθεία (ευθειασμός ΑΜΣΣ – loss of lordosis), εύρημα παθογνωμονικό στις ακτινογραφίες

ayxeniko4

ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ

Οι συχνότερες παθολογίες που εμφανίζονται στην περιοχή του αυχένα είναι :

Μυικός σπασμός

Ο μυϊκός σπασμός στον αυχένα μπορεί να εμφανιστεί απότομα, όπως π.χ. από μια ψύξη ή έναν τραυματισμό (θλάση). Στην πλειονότητα των περιπτώσεων ωστόσο εμφανίζεται μετά από χρόνιες καταπονήσεις, όπως π.χ. από κακή στάση στην εργασία.

Οι πιο πολλοί από μας, ιδιαίτερα οι υπάλληλοι γραφείου, περνούν ώρες με τον αυχένα ακίνητο σε μια συγκεκριμμένη στάση. Ακόμη και όσοι πάνε στο γυμναστήριο σπάνια γυμνάζουν τον αυχένα καθώς οι διατάσεις και οι ασκήσεις ενδυνάμωσης είναι εξιδεικευμένες.

Συχνά ενοχοποιείται για τους μυϊκούς πόνους του αυχένα και η κακή στάση κατά τον ύπνο. Εν τούτοις τα ανατομικά μαξιλάρια για αυχενοπάθειες δεν φέρνουν αποτέλεσμα ακόμα και αν χρησιμοποιηθούν σωστά. Το πρόβλημα είναι ότι σε κάθε στάση ύπνου (ανάσκελα, μπρούμυτα, σε πλαϊνή θέση) θα πρέπει να χρησιμοποιούμε μαξιλάρι διαφορετικού ύψους, πράγμα αδύνατο. Ίσως εν τέλει η καλύτερη λύση να είναι ένα αραιά γεμισμένο μαξιλάρι που να μπορεί κανείς να του δώσει ότι σχήμα θέλει.

Σύνδρομο facet

Οι αρθρώσεις μεταξύ των σπονδύλων (facet joints) μπορεί από την συνεχή συμπίεση – συχνά με μονομερείς επιβαρύνσεις – να καταλήξουν σε θέση ήπιου υπεξαρθήματος, πράγμα που προξενεί <μπλοκάρισμα > στην κίνηση και έντονο πόνο.

Στις περιπτώσεις αυτές, εκτός από την κλασσική φαρμακευτική αγωγή, βοηθάει πολύ η επίσκεψη σε οστεοπαθητικό (osteopath) (χειροπράκτη – chiropractor) ο οποίος θα μπορέσει να ελέγξει το πρόβλημα με μια – ή και περισσότερες – ανατάξεις (manipulation). Οι ασθενείς συνήθως βρίσκουν ανακούφιση μετά από τέτοια <ξεμπλοκαρίσματα> αλλά κάποιες φορές τα αποτελέσματα είναι μόνο βραχυπρόθεσμα. Σε αυτές τις περιπτώσεις καλό θα ήταν πάντα να ακολουθήσει και φυσικοθεραπευτική αγωγή με πρόγραμμα διατάσεων ενδυνάμωσης της ΑΜΣΣ για διατήρηση των αποτελεσμάτων.

Κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου

Οι συχνότερες κήλες στην περιοχή του αυχένα είναι ανάμεσα στον 5^ο και 6^ο σπόνδυλο (Α5-6) και ανάμεσα στον 6^ο και 7^ο (Α6-7). Ο λόγος είναι ότι το σημείο αυτό είναι ο <μεντεσές> του αυχένα όταν κινείται η κεφαλή και δέχεται τις μεγαλύτερες πιέσεις.

Στις κήλες μεσοσπονδύλιων δίσκων (disc hernia, herniated disc) έχουμε στην αρχή την προβολή (bulging) και κατόπιν την πρόπτωση υλικού (prolapse) από το κέντρο του μεσοσπονδύλιου δίσκου το οποίο μέσω μιας ρήξης του ινώδους δακτυλίου πετάγεται προς τα πίσω. Αυτή η πρόπτωση υλικού γίνεται είτε προς την αριστερή είτε προς την δεξιά πλευρά με αποτέλεσμα να μουδιάζει και να πονάει το ένα από τα δύο άνω άκρα. Μπορεί ωστόσο η πρόπτωση του δίσκου να γίνει στο κέντρο και να επηρεάσει και τα δύο χέρια ή να δημιουργήσει μακροπρόθεσμα μυελοπάθεια (myelopathy).

Οι κήλες υπάρχουν συχνά για χρόνια χωρίς ο ασθενής να το έχει αντιληφθεί. Όταν, τέλος, γίνουν συμπτωματικές (πόνος στον αυχένα, μουδιάσματα στο χέρι) και ο ασθενής επισκεφθεί τον ορθοπαιδικό, η σοβαρότητα της κατάστασης αξιολογείται με κλινική νευρολογική εξέταση και συνήθως με την διενέργεια μαγνητικής τομογραφίας (MRI).

Σπονδυλοαρθρίτιδα – Σπονδυλική στένωση – Μυελοπάθεια

Στις περιπτώσεις που υπάρχει στένωση στον κεντρικό σπονδυλικό σωλήνα για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να οδηγήσει σε συμπίεση των νεύρων του νωταίου μυελού. Η στένωση του σωλήνα (spinal stenosis) οφείλεται συνήθως στην πάχυνση των αρθρώσεων facet (σπονδυλοαρθίτιδα) αλλά και στις προεξοχές εκφυλισμένων δίσκων οι οποίοι έχουν κάτσει.

Τα συμπτώματα που νοιώθει ο ασθενής εμφανίζονται συνήθως σε προχωρημένο στάδιο και μπορεί να είναι πόνος στον αυχένα, στους αγκώνες ή στα χέρια, μουδιάσματα («βελόνες», «κάψιμο») είτε στα χέρια είτε στα πόδια, προβλήματα στην βάδιση, την ούρηση κλπ.

Η διάγνωση της μυελοπάθειας γίνεται με κλινική νευρολογική εξέταση και με μαγνητική τομογραφία. Επίσης ένα ηλεκτρομυογράφημα/ νευρογράφημα θα δείξει εάν και πόσο από την λειτουργικότητα των νεύρων έχει χαθεί.

Μυελοπάθεια είναι ο σπονδυλικός σωλήνας που συνεχίζει να στενεύει και να στραγγαλίζει τα νεύρα που περνούν μέσα του.

Κατάγματα ΑΜΣΣ

Τα κατάγματα της ΑΜΣΣ δημιουργούνται πάντα από άσκηση βίας – συνήθως από τροχαία ατυχήματα ή πτώσεις.

Ένα κάταγμα αυχένα χρήζει άμεσης αξιολόγησης από ορθοπαιδικό χειρουργό και διαγνωστικής διερεύνησης με απεικονιστικές εξετάσεις. Η θεραπεία εξαρτάται από το είδος και το μέγεθος της κάκωσης .